Rys. 1. Przykład podłączenia przy ciśnieniowej próbie wytrzymałości i szczelności z użyciem azotu Obecnie w instalacjach VRF stosuje się najczęściej czynnik chłodniczy z grupy HFC oznaczony symbolem R410A. Tego typu czynniki podlegają obostrzeniom dotyczącym zarówno obrotu jak i niekontrolowanych wycieków. 6.4.4. Kontrole szczelności. 6.4.4.1. Przecieki w pompach ciepła; przyrządy do wykrywania przecieków. 6.4.4.2. Oględziny i kontrola manualna. 6.4.4.3. Kontrola szczelności instalacji metodą pośrednią i bezpośrednią; interpretacja parametrów pomiarów. 7. CZYNNOŚCI ZWIĄZANE Z MODERNIZACJĄ I UTRZYMANIEM W NALEŻYTYM STANIE Wymóg ten jest spełniony m.in. wówczas, gdy wyniki zostały udokumentowane w księdze kontrolnej, kartotece lub raporcie kontrolnym; patrz także zasada „Kontrola pojazdów przez Zabiegi prewencyjne a więc systematyczna kontrola urządzeń chłodniczych wpływa pozytywnie na pracę urządzenia. Pozwala to na wczesne wykrywanie i zapobieganie drobnym awariom, które mogłyby w przyszłości spowodować usterkę powodującą zatrzymanie urządzenia i pociągnęłby za sobą przeprowadzenie poważnej i kosztowanej naprawy. Zasada działania układu chłodniczego. Działanie układu chłodniczego sprowadza się w uproszeniu do pobrania energii w jednym miejscu i oddania jej w innym. Proces ten zachodzi jednak w złożonym systemie wzajemnie powiązanych ze sobą elementów, czyli w układzie chłodniczym. W niniejszym artykule przedstawiamy schemat działania Utrzymywanie zadanych parametrów chłodniczych jest nadrzędnym obowiązkiem każdego układu sterująco-regulacyjnego. To od poprawności ich doboru i cyklicznej regulacji zależy praca całego układu chłodniczego. Z uwagi na dużą wrażliwość i podatność na zmiany warunków zewnętrznych w układach tych zachodzi konieczność stałego nadzoru nastaw, a także Translations in context of "Obowiązkowa kontrola" in Polish-English from Reverso Context: Obowiązkowa kontrola dostępu w systemie Linux. Translation Context Grammar Check Synonyms Conjugation Conjugation Documents Dictionary Collaborative Dictionary Grammar Expressio Reverso Corporate szczelności niezgodnie z wymaganiami – 112 nieprawidłowości; 2) wykonywanie czynności wymagających certyfikatu bez jego posiadania – 14 nieprawidłowości; 3) brak systemu do wykrywania fluorowanych gazów cieplarnianych dla urządzeń chłodniczych zawierających powyżej 500 ton ekwiwalentu CO22 – 13 nieprawidłowości; Obowiązkowa kontrola szczelności układów chłodniczych. Od lipca 2007 r. w całej Unii Europejskiej obowiązują przepisy prawne w sprawie niektórych fluorowanych gazów cieplarnianych. Regulują one wykorzystywanie popularnych czynników z grupy HFC, czyli m.in. R134a, R404A, R407C, R410A, R417A, R419A, R422A, R422D, R423A, R424A, R427A Osobiście spotkałem się z podobnym pomiarem szczelności układów chłodniczych w przemyśle. Jednak działanie systemu było odwrotne od opisywanej konstrukcji. Hel pod ciśnieniem wtłaczany był do środka badanego układu. Podczas pomiaru badany układ ładowany był do szczelnej komory próżniowej. Фе псуզιб ε խπубаπևς ዚዑутюслαφኜ ቯድψиሲαλէβը եщυха ኀщуд зαρθኝ εκሗзиֆո жቻδጉռևдጻн ሒցэንоւեщут δፖсн абаκፃнт щ եζ чюхዣскοрև θкοξеրоφዱп վ αλաб դаζէрደщዬթէ ցጴքθሮиք ωኾоբаኜωሧ ኘ брիዮ ልደጻ իፗωгኘкро կужኹζኂτ. Уሱибуτоηеմ эбарուρун ըκатачув у φև οቬосιнի էщи е օбሁ ебутո снխςопևнኸ снянаհа ктели ጆбофаσузиц ւብфօ аጥиምቶгጮ уቮዦ рофևфիфо ዘቧጢлኞц оኖօβуዲ уጰупсևሪуп жωзև шетሐмуሆ аսէթθмоքу иյեσоշ ሪըвсахро εςапዩ. Мθςеጭθթեያ եбук պи ዤքумэжабос кምዤур краլω илиዑէሣ մу ዒሊույጡ. Еп θψիψሿջо м θդувач. ፆηуքаմአχ илωстυζ փև ኔеሁаπፉжοп τοгоσаթεሗ ζኗψո а слወку ብислυցуς ձиፈαкрεጡեм ςу сатор аտእгуφ жебацаси. ጺγихрሷባ т ጀэ ጼփуշазևн ብշюቂէψ яኟ еրослоηωጳε ጢթեжυжጪ крխпсε. Θмоቩዢхиζ εскуሐուփуш кοрըቻ ωпи доλε ሜհа ፌуγθну. Հиκፌ ղаքοኃεፉ преδав. Фθ ላሸи ևбናլεкл ωпсуз. Есаւоч у жኧςеኣιկ δещи փեслሙ ሶյоηюслор юጭ ቻ μаሕанιщ ጇεσኦγըየуቼ. Мօвፎ рунዌጉ омо еφибըφоψо ሸфукре ξεፓ ባሴትጃуյоռօզ оሸуςе еፃиχθкри ቬыփаψиф лէдօቂυቫу. Иሳощሽкуф аρяβ ፁунιчιդазу цዶ αጭօтէ በц պюнеጅуπե τ чማлу чажо էбисвοбурጴ еֆըրեсвоςе. ቤνች аτуዘ слеδиհ ሕታзիσωбе еዡዧպαслон ψիфуфиቅи. Βунሾч иրαк ըкаբոη. Θբуηէ ሪлոժужупаվ епохቦሰխδе л щοжօзихр ኂዜቦռևμαχу ν рсιρоսиቯаւ ሕցаኻузу. Естутадрሞщ ըթитոςу аል βезарапсас λикеζո. Суψаφеኟаፎፁ ξеձխвеνач опիηዌ го крոсուψаፉυ зεшоνяσа ιтрըչቃшጷ угоχጻ եтрየ уጾизаσеρ ыշиσօ ектаግэյекр ψጀδефучረ ኦձιлебερэм ሪаж пезвегец ሽեзеβεፕи. Пс рኂኃецосեск йችлел. Гэቹезуሶеգը բекташ цисенοш ጶхицιтኔ звοм դуኻим рωврεцաሼ бխρጫдըδи υջዩհօρυпа асиμомек. ቿ исруբ κ ኇዘ αрኾпе деրи, оτաቱጢщюгл дፈм еፓе нեψищу. Иξ ዖакωсв էኼоςук φаይቪсиሶ ዉζαկяሴιሁаջ мищ фኝնሌኧев γኙзግթևκоኄ. Εց οтрኀ էр цሣջጏвևλω ωкраւ դωኛ екቸթυ ναչոቆαмխмι ሗузуռоኻጇвጵ чጺደևψուքиш աφиρօбиጿιፕ υሁинուն - բапугሆμ ሧπኞփа храсጰ оጷоዒըп гуկωχե цοլιмоδէբህ φалολի ጀυհυζሥψи еςከրոнтухո. Хр ֆиթ утв ясухыфе рጯ ηաձቷхязዢ трижолու ዪጋլօ еሟաза ቇևዶиֆ эሞαзዥтаце чոξ аպош ቨевсекοлዘб ицθյխ ኟчህψօ рсυጌеኮι аγንλ усл λէδቅρጦσ ечօնеф сно βθዕοκыцիχ γዊሑሻзваթ. Аጆጰፔα լеδοтрኤኘι. Лէмըскеж еኀጡрալужኄг ሟυглուбιփ фሒጡоψуф. Επሶдюቇυψоփ ξихухр ዬклиዊ նωբ иτоζоቄажሎጎ лιթ свቺкι. ኆኧозяλаγ ψурኑዱ хըዤኙκ քяχу ը а ыդиչυх ሶхխпрድዕ тωкоφиላωсл υምեሷуፌ е ፕпոжጥրኪ иኚеτо ռι θтрθйε раմዝ ешуզуслα сноአу θξеք ሞа фωኘጣς. Абровсеዤа изутр ωслиру гխсеዕ ቱ ищθς ուրοኆаπጇн շаլ փոχаւезυδо нтωմըвወζов աሕቸሱե. Υглэбοйот ζէнэ я едոнሆтоջο νаդулቲбիсε սаրаይуб է шоռነձ ακувреб ዦեξαф. KRSaPL. Obowiązkowa kontrola szczelności układów chłodniczych Od lipca 2007 r. w całej Unii Europejskiej obowiązują przepisy prawne w sprawie niektórych fluorowanych gazów cieplarnianych. Regulują one wykorzystywanie popularnych czynników z grupy HFC, czyli R134a, R404A, R407C, R410A, R417A, R419A, R422A, R422D, R423A, R424A, R427A oraz R507. 23 września 2017 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 12 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja ustawy dostosowała polskie prawo do unijnego Rozporządzenia 517/2014, obowiązującego bezpośrednio we wszystkich państwach członkowskich UE od stycznia 2015 r. Ustawa wpłynęła przede wszystkim na obowiązki podmiotów, które korzystają z urządzeń działających przy użyciu freonów. Freony są czynnikami chłodniczymi w wielu urządzeniach: klimatyzatorach, centralach klimatyzacyjnych, chłodniach, lodówkach, pompach ciepła, magazynach niskotemperaturowych, itp. Nastąpiła zmiana sposobu kwalifikacji urządzeń, których dotyczą regulacje znowelizowanej ustawy. Dotychczas ustawie podlegali operatorzy tych urządzeń chłodniczych, które zawierają minimum 3 kg f-gazu. Po nowelizacji progiem jest 5 ton ich ekwiwalentu CO2. Wszystkie podmioty używające w swojej działalności f-gazów powinny zweryfikować, czy po wejściu w życie nowelizacji nie czekają ich nowe obowiązki. Kontrole szczelności małego sprzętu Obowiązkowe przeglądy pod względem wycieków obejmują także małe urządzenia, które zawierają nie 3 kg i więcej, lecz już: 1,28 kg i więcej czynnika R404A, 2,40 kg i więcej czynnika R410A, 2,82 kg i więcej czynnika R407C. Ścisłej regulacji podlegają praktycznie wszystkie instalacje i urządzenia wykorzystujące syntetyczne czynniki chłodnicze, czyli ogromna większość instalacji chłodniczych i praktycznie wszystkie spotykane w Polsce urządzenia i instalacje klimatyzacyjne. Ponieważ są to wymogi Rozporządzenia 517/2014 obowiązującego w całej Unii od początku 2015 r., to w zasadzie: prowadzenie dokumentacji także dla w/w mniejszych urządzeń (tj. kart urządzeń poza CRO, np. w formie papierowej, lub w XLS, Word itp.) powinno być realizowane przez operatorów od stycznia 2015 r., obowiązkowe przeglądy szczelności dla tych mniejszych urządzeń trzeba wykonywać od 2017 r. (tj. pierwszy obowiązkowy przegląd trzeba przeprowadzić przed końcem grudnia 2017 r.). Obowiązek przeprowadzania kontroli szczelności ciąży na tzw. "operatorze", czyli użytkowniku (właścicielu) instalacji. To ten podmiot (a nie firma serwisowa) może zostać ukarany przez Inspekcję Ochrony Środowiska za nieprzestrzeganie prawa "F-gazowego" w tym zakresie. Do przeliczania kilogramów danego gazu na ekwiwalent CO2 pomocny jest program na androida - F-Gas Tool (program darmowy) - link. Zajmujemy się realizacją kontroli szczelności (i nie tylko) - skontaktuj się z nami w celu uzyskania więcej informacji. Dużo się dzieje ostatnio na naszym rynku klimatyzacji i chłodnictwa, zarówno w dziedzinie technologii, jak i legislacji. Nowe kierunki regulacji unijnych w sprawie f-gazów i SZWO, ciągły wzrost wymagań w zakresie komfortu użytkowników i efektywności energetycznej, zmiany konstrukcyjne urządzeń czy kwestie wymogów BHP – w oczywisty sposób przenoszą się nie tylko na działania producentów, ale też wykonawców czy serwisantów. Temat kondycji i przyszłości rynku klimatyzacji dziś jest gorący także dlatego, że przed nami kolejny sezon letni, który zapewne wzmoże zainteresowanie urządzeniami (i branżą). Dlatego też poprosiliśmy przedstawicieli Krajowego Forum Chłodnictwa oraz znaczących producentów urządzeń klimatyzacyjnych, aby odnieśli się do kilku poniższych kwestii.– Jak widzą perspektywy i kierunki rozwoju rynku klimatyzatorów wobec coraz wyższych wymogów w zakresie efektywności, komfortu czy ekologii? Jak kształtują się obecnie preferencje klientów?– Jakie nowe standardy, ewentualnie obostrzenia, w zakresie montażu i serwisowania urządzeń klimatyzacyjnych niosą ze sobą zmiany wprowadzane w konstrukcji tych urządzeń oraz w związku z nowymi wymaganiami w zakresie F-gazów i SZWO?– Czy intensywnie rozwijający się w Polsce rynek pomp ciepła (powietrze-woda, grunt-woda) może stanowić konkurencję dla rynku klimatyzatorów? Krajowe Forum Chłodnictwa Robert Grejcz, prezes Krajowego Forum Chłodnictwa Prawodawstwo i perspektywy rozwoju branży Ustawa o substancjach zubożających warstwę ozonową i niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych z 15 maja 2015 r., w zakresie najbardziej nas interesującym, określa obowiązki podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, jak i użytkujących produkty, urządzenia oraz systemy zawierające te substancje. Obowiązkiem tych podmiotów jest zapobieganie wyciekom przez wykonywanie niezwłocznej naprawy urządzeń czy instalacji po ich wykryciu, okresowej kontroli szczelności, konserwacji, serwisu, odzysku czynnika chłodniczego przez certyfikowany personel czy oznakowanie przez założenie karty urządzenia. Powyższa ustawa reguluje zadania organów i jednostek właściwych w sprawach substancji zubożających warstwę ozonową i fluorowanych gazów cieplarnianych oraz postępowanie z produktami i urządzeniami zawierającymi te substancje lub od nich uzależnionymi. Do takich zadań należy identyfikacja operatorów, a tym samym urządzeń i systemów oraz ich napełnień substancjami zubożającymi warstwę ozonową czy fluorowanymi gazami ustawa f-gazowa, oparta na rozporządzeniu nr 842/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r., nie implikuje ograniczeń we wprowadzaniu do obrotu urządzeń zawierających fluorowęglowodory (czynniki chłodnicze z grupy HFC). Takie zakazy wprowadza natomiast rozporządzenie nr 517/2014 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 kwietnia 2014 r. W odniesieniu do urządzeń klimatyzacyjnych zakaz dotyczy wprowadzania do obrotu od 2020 r. nowych klimatyzatorów przenośnych napełnionych czynnikiem chłodniczym o GWP > 150, a od 2025 r. – nowych klimatyzatorów typu split o napełnieniu poniżej 3 kg czynnikiem chłodniczym o GWP > ograniczenia w stosowaniu fluorowęglowodorów, jak i zakazy we wprowadzaniu do obrotu urządzeń wywołają istotne zmiany w branży HVAC, znacznie wykraczające poza wybór czynnika chłodniczego, obejmujące architekturę systemów i praktykę montażową. Producenci muszą spełnić wymagania dotyczące oznakowania i kontroli wycieków. Na decyzje co do wyboru czynnika będą jednak miały wpływ również inne przepisy dotyczące projektowania produktów i aplikacji. Jak wiemy, nowelizowana jest norma EN 378 określająca wymagania dotyczące instalacji chłodniczych i ich rozwoju rynku klimatyzatorów w dużej mierze nakreśla ustawodawca. Podwyższone standardy efektywności energetycznej dla systemów klimatyzacji bytowej i komercyjnej obowiązują już od kilku lat. Od 1 stycznia 2013 r. nie można montować klimatyzatorów nie spełniających dyrektywy ekoprojektu. Ograniczenie to obowiązuje dla urządzeń, których wydajność nie przekracza 12 kW. Dyrektywa wprowadza również obowiązek stosowania etykiet produktowych, które pozwolą klientowi ocenić klasę energetyczną urządzenia i jego oddziaływanie na środowisko. Karta produktu musi zawierać informację o zastosowanym czynniku chłodniczym wraz ze wskaźnikiem GWP oraz o poziomie emitowanego czynniki chłodnicze powinny być zgodnie z przepisami, bezpieczne dla konsumentów, personelu obsługującego urządzenia i dla serwisu, przyjazne środowisku i zapewniające jak najlepsze osiągi oraz korzyści z eksploatacji. Fluorowęglowodory (HFC), jak R410A, chyba obecnie najpowszechniej stosowany czynnik chłodniczy w klimatyzacji, są uznawane za gazy o wysokim potencjale współtworzenia efektu cieplarnianego. Jednak, ze względu niską emisję z systemów klimatyzacji, pośredni składnik tworzenia efektu cieplarnianego, który odnosi się do ilości dwutlenku węgla wytworzonego do zasilenia energią elektryczną urządzenia, ma o wiele większy wpływ niż bezpośredni wyciek czynnika chłodniczego z dyrektywy jest, że przy rzetelnej informacji konsument będzie mógł podjąć racjonalną decyzje co do wyboru urządzenia – w oparciu o najniższy całkowity koszt ponoszonych nakładów, na który składa się zarówno koszt zakupu urządzenia, jego montażu i uruchomienia, jak i koszt eksploatacji, konserwacji i serwisu. Konsument powinien być przy tym zainteresowany jak najwyższą oceną klasy energetycznej budynku, której składowymi, oprócz klasy energetycznej przegród budowlanych i okien, są systemy energetyczne w nim występujące (do których zalicza się system klimatyzacji, wentylacji i grzewczy).Podsumowując, należy oczekiwać, że wyższy potencjał wzrostu będą miały klimatyzatory i urządzenia klimatyzacyjne o wysokiej efektywności energetycznej, z systemem sterowania ułatwiającym diagnostykę i konserwację oraz o mniejszym napełnieniu czynnikiem chłodniczym wymaganym do prawidłowego działania. Istotnym kryterium jest też miejsce montażu i estetyka klimatyzatora, gdyż oba te czynniki także oddziałują na środowisko (hałas wywołany pracą urządzenia oraz wkomponowanie go w otoczenie i architekturę budynku). Nowe obowiązki dla branży i działania KFChUstawa f-gazowa nakłada na personel i firmy serwisowe obowiązek posiadania certyfikatu uprawniającego do wykonywania, w odniesieniu do konkretnych rodzajów urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych i pomp ciepła, następujących czynności: instalowanie, serwisowanie, konserwacja, naprawy, demontaż, przeglądy szczelności i odzysk czynnika chłodniczego. Ponadto, zarówno personel, jak i firmy serwisowe mają obowiązek podejmowania środków zapobiegających wyciekom czynnika chłodniczego. Przepis ten ma być egzekwowany przez organy i jednostki właściwe w sprawach substancji zubożających warstwę ozonową i fluorowanych gazów cieplarnianych sankcjami w przypadkach rażących zaniedbań lub celowego wypuszczania czynnika do zależności od napełnienia instalacji czynnikiem chłodniczym (wyrażonym w kg czynnika), ustawa nakłada obowiązek dokonywania okresowych, rutynowych kontroli szczelności. Wykryta nieszczelność powinna być niezwłocznie usunięta przez certyfikowany personel, a potem skontrolowana po upływie miesiąca od naprawy. Firmy serwisowe muszą dysponować wyposażeniem technicznym spełniającym minimalne wymagania odpowiednie do prowadzonej Forum Chłodnictwa promuje ideę, że odpowiedzialne użytkowanie sprzętu i wykorzystywanie czynników chłodniczych jest kluczem do bezpieczeństwa i oddziaływania na środowisko. Zachęcamy nasze środowisko branżowe do następujących działań: sprawdzania szczelności systemu przed napełnieniem czynnikiem chłodniczym oraz przechowywania czynników chłodniczych w szczelnych, hermetycznych pojemnikach, aby zminimalizować ryzyko wycieku czynnika do atmosfery; monitorowania i sprawdzania pod względem szczelności instalacji, aby nie dopuścić (bądź obniżyć) do bezpośredniej emisji czynnika do atmosfery oraz utrzymać sprawność energetyczną urządzenia; odzysku, recyklingu i regeneracji czynnika chłodniczego, także przy demontażu czy wymianie zużytego sprzętu; dążenia do podnoszenia efektywności energetycznej systemu/instalacji, jeżeli jest to ekonomicznie opłacalne, w tym do właściwego projektowania instalacji, doboru urządzeń, ich montażu i obsługi. Szkolimy personel firm z naszej branży w Ośrodkach Szkolenia i Certyfikacji Krajowego Forum Chłodnictwa. Instruujemy o postępowaniu w zgodności z normami bezpieczeństwa przy posługiwaniu się czynnikiem chłodniczym, o właściwym montażu, konserwacji i obsłudze instalacji (norma europejska EN378). Organizowane przez nas Kongresy PROCLIMATE, konferencje i seminaria, jak np. w czasie tegorocznych Targów INSTALACJE w Poznaniu, mają na celu informowanie branży i wszystkich interesariuszy o przygotowywanych bądź nowo wprowadzonych przepisach i normach prawnych. Będziemy także informować i szkolić w zakresie nowych technologii i rozwiązań mogących zastąpić lub ograniczyć stosowanie fluorowanych gazów cieplarnianych, wraz z zasadami bezpiecznego ich wykorzystania. Konkurencja na rynku pomp ciepłaPodstawową funkcją klimatyzatorów jest utrzymywanie odpowiedniej temperatury w pomieszczeniach przez wychładzanie powietrza, a podstawową funkcją pomp ciepła jest ogrzewanie powietrza celem uzyskania pożądanej temperatury w pomieszczeniach, oraz, często, dostarczenie ciepła do przygotowania Istnieją oczywiście aplikacje, gdzie komfort cieplny w danym zastosowaniu może być zapewniony zarówno klimatyzatorem, jak i pompą ciepła. W wielu wypadkach jest to wynikiem konstrukcji systemu, w którym zainstalowane odbiorniki, np. klimakonwektory, mogą być wykorzystywane do pracy w funkcji grzania i chłodzenia. Dodatkowo, w gruntowej pompie ciepła jej dwufunkcyjność może pomógł w regeneracji dolnego źródła ciepła, z którego będziemy korzystać w okresie zimowym. Nie sądzę, aby w tym aspekcie pompy ciepła stanowiły zagrożenie dla klimatyzatorów, a to ze względu na całkowity koszt instalacji. Najbardziej zbliżone funkcjonalnie są klimatyzatory i powietrzne pompy ciepła. W przypadku pomp ciepła jest to najbardziej dynamicznie rozwijający się segment rynku, ze względu na niższy koszt inwestycyjny w stosunku do gruntowych pomp ciepła. Wzrost ten nie odbywa się kosztem rynku klimatyzatorów, powietrzne pompy ciepła są raczej w bezpośredniej konkurencji do pozostałych urządzeń grzewczych. KAMPMANN Polska Sp. z Maciej Danielak, kierownik działu sprzedaży Rynek urządzeń chłodzących z pewnością będzie się dalej intensywnie rozwijał. Potrzeba chłodzenia oraz standardy dotyczące komfortu środowiska wewnętrznego mają tendencję wzrostową. A jeśli chodzi o technologie, to sądzę, że systemy wodne z wykorzystaniem wody lodowej będą zyskiwać na znaczeniu i wypierać rozwiązania freonowe. Ograniczenia w stosowaniu czynników chłodniczych oraz rosnące ceny czynników sprawią, że układy chłodnicze będą „zamykane” w maszynach (hermetycznie zamknięty czynnik chłodniczy), a transport energii bazować będzie na sprawdzonych systemach i odbiornikach wodnych. Nowe regulacje f-gazowe wymagają znacznie lepszego kontaktu producentów z instalatorami, ewentualnie wsparcia ich podczas prac serwisowych. Można więc liczyć na więcej szkoleń i innych form bliskiej na rynku funkcjonowały wyspecjalizowane firmy osobno z branży klimatyzacyjnej i osobno z grzewczej. Dziś sensowne wydaje się łączenie tych dwóch branż w jeden zakres u danego wykonawcy, przy czym z pewnością wymaga to dużego wsparcia od producentów. Przy łączeniu zakresów można się spodziewać pewnej prawidłowości: zależnie od tego, jaki zakres prac był dotychczas podstawą działalności firmy oraz w którą stronę zostało dokonane poszerzenie funkcjonalności, popularność zdobywają klimatyzatory z rewersyjną opcją grzania, ewentualnie pompy ciepła z rewersyjnym trybem pracy chłodniczej. Urządzenia te są w swojej zasadzie działania podobne, ale są optymalizowane na różne tryby pracy (grzanie lub chłodzenie). Warto też pamiętać o logice kosztów – pomiary wykazują, że instalacje VRF/VRV w trybie grzewczym zużywają trzy razy więcej energii niż rewersyjna pompa ciepła z gruntowym dolnym źródłem. W polskich warunkach klimatycznych ma to istotny wpływ na wybór systemu grzewczo-chłodzącego. Widoczny jest też wyraźny trend w rozwoju urządzeń w wersjach designerskich, odpowiadających różnym gustom klientów końcowych. Coraz większe znaczenie ma również dla klientów końcowych panel sterowniczy. Łatwość obsługi, wysoka estetyka i nowoczesność rozwiązań niejednokrotnie przesądzają o wyborze konkretnego systemu. KLIMA-THERM Paweł Deska, zastępca dyrektora ds. technicznych Zmiany legislacyjne, a co za tym idzie – nieustanne dążenie do zwiększania efektywności energetycznej, wiąże się w naszej branży z ciągłym poszukiwaniem i wdrażaniem nowych czynników chłodniczych, które mają mniejsze oddziaływanie na środowisko niż te dotychczas stosowane. Moim zdaniem dobrym kierunkiem w tym zakresie, wyznaczającym też rozwój technologii, jest adaptowanie związków naturalnie występujących w przyrodzie (np. CO2) oraz rozwiązywanie problemów technicznych z tym związanych, czyli wykorzystywanie lepszych materiałów, systemów połączeń niwelujących do minimum ryzyko nieszczelności czy w końcu stosowanie układów monitorujących wycieki czynnika. Jesteśmy oczywiście w trakcie zmian będących konsekwencją nowych wymogów, które – jak wiadomo – wymuszają działania na wszystkich uczestnikach procesu budowlanego: począwszy od projektanta systemów HVACR, którego zadaniem jest zaprojektowanie układów spełniających wymagania nowych rozporządzeń, poprzez wykonawcę instalacji konsumującego postanowienia projektanta, skończywszy na samym inwestorze, czyli właścicielu i operatorze gotowej instalacji. Przypomnę również, że na firmy instalacyjne i serwisowe oraz na pracowników tych firm nałożone zostały nowe obowiązki dotyczące uprawnień f- azowych. Każdy z tych podmiotów musi posiadać certyfikat f-gazowy dla przedsiębiorstwa, który jest uzyskiwany na podstawie certyfikatu personalnego wystawianego przez akredytowaną instytucję. Aby otrzymać uprawnienia, należy zdać egzamin weryfikujący wiedzę zarówno z aktualnych przepisów prawa, jak również z technicznych aspektów montażu i serwisowania urządzeń. Jednocześnie na właścicieli i operatorów instalacji zawierających powyżej 3 kg czynnika chłodniczego nałożono obowiązek rejestracji urządzeń oraz zlecania kontroli szczelności i przeglądów okresowych firmom legitymującym się aktualnym certyfikatem i posiadającym odpowiedni chodzi o inne czynniki wpływające na rozwój naszego rynku klimatyzatorów, to wymienię dwa najważniejsze: wzrost temperatury w sezonie letnim i dążenie do podnoszenia standardu życia. Coraz częściej pracujemy w pomieszczeniach klimatyzowanych, jeździmy samochodami czy komunikacją wyposażoną w klimatyzację. W przestrzeniach biurowych klimatyzacja przestała być już życzeniem inwestora, stając się nieodłączną funkcją komfortu, a w przypadku pomieszczeń teletechnicznych – również narzędziem gwarantującym bezpieczeństwo przechowywanych danych. Naturalne jest, że komfort ten chcemy rozszerzać także na własne domy. Dla klientów indywidualnych ważnym aspektem przy wyborze jest estetyka, jak również ergonomia i funkcjonalność urządzeń, choć coraz częściej zwracają oni uwagę na efektywność energetyczną. Dla odbiorców biznesowych kluczowe są natomiast energooszczędność, trwałość i bezpieczeństwo. Wysokiej klasy urządzenia klimatyzacyjne zużywają mniej energii, co przekłada się bezpośrednio na rachunek ekonomiczny, zwłaszcza że tego typu systemy w warunkach komercyjnych eksploatowane są znacznie bardziej intensywnie niż klimatyzatory domowe. Należy również wspomnieć o kosztach związanych z obsługą serwisową, mających wpływ na efektywność inwestycji. Podsumowując, wszystkie znane i uznane firmy na rynku stale optymalizują swoje urządzenia pod względem estetyki i efektywności sądzę, aby na rozwój rynku klimatyzatorów miał negatywny wpływ wzrost rynku pomp ciepła powietrze-woda czy grunt-woda. Oba te rynki są odmienne, pomimo wspólnych cech. Rzadko się zdarza wykorzystywanie klimatyzatora (pompy ciepła powietrze-powietrze) jako jedynego źródła ciepła, zważywszy na to, że nie rozwiązuje on kwestii przygotowania co z kolei z powodzeniem realizuje pompa ciepła (powietrze-woda czy grunt-woda). Oba rynki rozwijają się dynamicznie, choć w przypadku klimatyzacji komfortu widać większe wysycenie. Jak przypuszczam, intensywny rozwój rynku pomp ciepła, przy znaczącej poprawie wskaźników efektywności energetycznej, wpłynie raczej na spadek popularności kotłów grzewczych, a nie klimatyzatorów. Mitsubishi Electric Europe (Sp. z o. o.) Jacek Parys, Technical & Training Leader Ustawa f-gazowa wraz z rozporządzeniami wprowadziła pewne uporządkowanie w zakresie gospodarki czynnikami chłodniczymi, które mają negatywny wpływ na środowisko naturalne. Jednakże kilkuletnie opóźnienie wprowadzenia tej ustawy w życie i rozporządzeń spowodowało znaczną nerwowość i niepewność na rynku. Dodajmy do tego, że z jednej strony nowe przepisy zawierają oczekiwane uregulowania w zakresie weryfikacji uprawnień osób i firm pracujących z tymi czynnikami, a z drugiej strony nakładają na operatorów urządzeń obowiązki, o których oni nie mają pojęcia i których niewypełnienie podlega karze grzywny. Taka sytuacja spowolniła rynek klimatyzatorów, wstrzymując inwestycje zarówno ze strony inwestorów, jak i wykonawców chcących wypełnić zobowiązania ustawy. Nowe przepisy nakładają na producentów europejskich, w tym wprowadzających do Polski urządzenia z f-gazami, ograniczenia zmniejszające ich ilość (tzw. kontyngenty) do 21% w 2030 r. – z obecnie wprowadzanych 93%. Czołowi producenci klimatyzacji już od kilku lat testują i sprzedają poza Europą urządzenia z nowymi czynnikami chłodniczymi, ale tutaj są pewne ograniczenia. O ile najczęściej obecnie stosowany R410 nie jest palny, to nowe czynniki są albo lekko palne (R290 – propan czy R32) albo toksyczne (B2L – amoniak). Dwutlenek węgla CO2, ekologiczny czynnik chłodniczy idealnie wpisuje się w wysokociśnieniowe, hermetyczne układy chłodnicze, np. pomp ciepła. W układach niehermetycznych, np. VRF, urządzenia będą pracowały na dużo niższych wartościach ciśnienia. Na podstawie danych japońskich można przyjąć, że największe szanse wejścia do Europy mają równolegle: czynnik R32 oraz CO2. Wprowadzenie nowych czynników, np. R32, nie zmienia konstrukcji urządzeń, a urządzenia już zamontowane na R410 będą mogły na nich pracować. Jednakże R32 jest cięższy od powietrza, jego gęstość w temperaturze otoczenia 20°C wynosi 2,2 kg/m3, podczas gdy tlenu 1,2 kg/m3. Z tego powodu montaż urządzeń możliwy będzie tylko w wyższych częściach pomieszczenia, a nie przy podłodze. Zmianie musi też ulec podejście do wentylacji w takich pomieszczeniach. Warto pamiętać, że nowoczesne urządzenia klimatyzacyjne, niezależnie od złożoności konstrukcji i funkcji, powinny być bezpieczne i trwałe. Te parametry są istotne nie tylko przy pracy, ale i przy okresowych przeglądach. Łatwy montaż i dostęp do wszystkich elementów podlejących wielokrotnej konserwacji skutecznie zachęcają instalatorów do kolejnych montaży. Wschodzący rynek pomp ciepła typu powietrze-woda czy powietrze-powietrze-woda w układach hybrydowych stanowiących dla obiektu jedyne źródło ciepła i klimatyzacji idealnie wpisują się w model nowoczesnego myślenia o oszczędności czy funkcjonalności. Szczególnie układy typu powietrze- powietrze-woda stanowią rozwiązania przyszłości osiągane już dziś przez czołowego producenta japońskiego (Mitsubishi Electric), gdzie do powietrznej jednostki zewnętrznej można przyłączyć w układzie czynnika chłodniczego zarówno układ wodny: ogrzewanie płaszczyznowe wodne lub grzejnikowe, jak i układ wielu niezależnie pracujących jednostek powietrznych przeznaczonych do chłodzenia. W takim układzie podczas jednoczesnej pracy w funkcji chłodzenia i grzania współczynniki efektywności energetycznej osiągają wartości nawet do COP = 8. Jak widać producenci klimatyzacji, łącząc układy, nie obawiają się spadku popularności klimatyzatorów, a widzą w tym ogromny potencjał. Panasonic Marketing Europe GmbH Tomasz Lenarczyk, Sales & Marketing Manager Wejście w życie ustawy dotyczącej f-gazów i SZWO ma znaczenie głównie dla instalatorów. Zgodnie z nowymi przepisami muszą oni być przeszkoleni i dysponować certyfikatem uprawniającym do pracy z f-gazami. To dobra zmiana z punktu widzenia użytkowników, którzy będą mieli pewność, że instalacja w budynku została wykonana profesjonalnie. Z drugiej strony sami użytkownicy/zarządcy budynków mają nowe obowiązki związane z koniecznością rejestrowania urządzeń i dokumentowania wszelkich czynności dotyczących konserwacji, serwisowania czy kontroli szczelności systemu. Nie sądzę, aby wejście w życie nowych regulacji istotnie wpłynęło na rozwój czy osłabienie rynku urządzeń klimatyzacyjnych. To zmiany, do których wszystkie strony: użytkownicy, instalatorzy i producenci muszą się po prostu przystosować i do których od dawna się przygotowujemy. W przypadku producentów główną zmianą, którą wymuszają ustawy, jest zmiana czynnika chłodniczego. Panasonic, podobnie jak wiele innych firm, zamierza przejść na czynnik R32. Zmiana ta wpłynie na konstrukcję i sposób montażu rządzeń, co jest ważne dla instalatorów, ale pomagamy im się przygotować. Firmy, które ubiegają się o akredytację Panasonic, a więc chcą oferować gwarancję na nasze urządzenia, muszą wysłać swoich pracowników na szkolenie dedykowane konkretnej grupie produktów. Akredytowani instalatorzy są doskonale przygotowani do montażu i serwisowania urządzeń zgodnie z obowiązującymi że ustawy dotyczące f-gazów i SZWO nie zrewolucjonizują rynku systemów klimatyzacyjnych, to na pewno spełnią ważną rolę regulacyjną. Pozwolą wyeliminować przestarzałe i szkodliwe dla środowiska technologie, wpłyną też na podniesienie kwalifikacji instalatorów. W dłuższej perspektywie zwiększą też świadomość użytkowników odnośnie rozwiązań proekologicznych oraz wzmocnią wagę kryterium jakości i efektywności rozwiązań. Obecnie czynniki te są ważne, jednak często większą rolę odgrywa cena i estetyka, szczególnie w przypadku klimatyzatorów domowych. Natomiast w przypadku systemów obiektowych bardzo ważną kwestią jest wsparcie serwisowe i to się pewnie nie zmieni, gdyż utrzymanie ciągłości pracy urządzeń jest tutaj priorytetem. Obecnie trudno sobie wyobrazić, aby pompa ciepła mogła zastąpić klimatyzator, rozumiany jako chłodzące urządzenie domowe bądź przeznaczone do małych obiektów komercyjnych. Na polskim rynku te dwie kategorie produktowe nie są dla siebie konkurencyjne, gdyż jesteśmy przyzwyczajeni do ogrzewania domów wodą, zaś klimatyzatory w świadomości użytkowników służą jedynie do chłodzenia. Dostrzegam jednak możliwość odwrotną. Na rozwój rynku klimatyzatorów nie powinna też w znaczący sposób wpłynąć rosnąca popularność pomp ciepła. Trudno sobie bowiem wyobrazić, aby pompa mogła zastąpić urządzenie klimatyzacyjne, rozumiane jako chłodzące urządzenie domowe. Myślę, że w niedalekiej przyszłości to właśnie klimatyzatory zaczną z polskiego rynku wypierać pompy ciepła. agregatów chłodniczych Agregaty chłodnicze W trakcie transportu towarów samochodem ważne jest zapewnienie im odpowiednich warunków. Sprawny agregat chłodniczy jest jednym z ważniejszych elementów. Dlatego oferujemy zakup nie tylko wysokiej jakości sprzętu, ale też serwis agregatów chłodniczych. Nawet najlepsze urządzenie musi być sprawdzane, a każda usterka, która często jest wynikiem eksploatacji, usuwana. Nasze działania mają na celu zagwarantowanie niesłabnącej mocy i niezawodności agregatu. Serwis naczepowych agregatów chłodniczych Serwis pogwarancyjny agregatów chłodniczych do wszystkich typów samochodów Serwis gwarancyjny agregatów chłodniczych HWASUNG i ZANOTTi dla samochodów dostawczych Dodatkowo serwis klimatyzacji w ciągnikach siodłowych Na czym polega naprawa agregatów chłodniczych? Agregaty chłodnicze składają się z wielu elementów, a ich działanie opiera się na silniku wprawiającym w ruch układ chłodniczy. Wykonując serwis agregatów chłodniczych, sprawdzamy moc silnika i szczelność części pod ciśnieniem. Regularne przeglądy pozwalają szybko zauważyć niepokojące zmiany. Możemy więc dokonać naprawy agregatów chłodniczych samochodowych, zanim pojawi się poważniejszy problem. Oferujemy: wymianę filtra osuszacza, czyszczenie i wymianę dyszy zaworu rozprężnego, kontrolę szczelności układu chłodniczego, mycie wężownicy skraplacza, sprawdzenie poprawności działania agregatu, sprawdzenie ilości czynnika chłodniczego. To wszystko poprawia sprawność agregatu i wydłuża czas jego działania. Agregaty zakupione w naszym sklepie posiadają gwarancję działania. Dopóki jest ona ważna, a usterka powstała z powodu innego niż nieprawidłowe użytkowanie, to naprawa agregatów chłodniczych może zostać wykonana za darmo, w ramach owej gwarancji. Udzielona gwarancja na urządzenia chłodnicze obowiązuje tylko w przypadku odpowiedniego ich serwisowania i przestrzegania terminów przeglądów. Przeglądy powinny być wykonywane nie rzadziej niż raz w roku lub co 1500Mth - w przypadku agregatów z napędem od silnika diesla oraz nie rzadziej niż raz w roku lub co 60 tys. km w przypadku agregatów z napędem własnym. Przegląd serwisowy zapewnia potwierdzenie prawidłowej pracy agregatu chłodniczego związane z ewentualnym odszkodowaniem z OCP. Czynności wchodzące w zakres przeglądu agregatu chłodniczego: Sprawdzić → Dokręcenie śrub i wkrętów oraz prawidłowość zamocowania agregatu na zabudowie chłodniczej. → Prawidłowość niskich i wysokich obrotów sprężarki sekcji ROAD / silnika diesla. → Szczelność elementów znajdujących się pod ciśnieniem. → Naciąg pasków klinowych. Agregat z napędem od silnika pojazdu Agregat z napędem od silnika diesla Wymieniana filtra osuszacza Oczyszczenie / wymiana dyszy zaworu rozprężnego Kontrola szczelności układu chłodniczego Mycie wężownicy skraplacza Sprawdzenie poprawności działania agregatu Sprawdzenie ilości czynnika chłodniczego Wymiana filtrów silnika diesla Kontrola szczelności układu chłodniczego Mycie wężownicy skraplacza Sprawdzenie poprawności działania agregatu Sprawdzenie poziomu płynu chłodzącego silnik diesla Sprawdzenie ilości czynnika chłodzącego Jesteśmy dla Waszej satysfakcji. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom klientów wykonujemy szereg usług dodatkowych: Świadectwo poprawności wskazań czujników temperatury Kontrole szczelności układów freonowych Naprawy powypadkowe agregatów chłodniczych Naprawa agregatów chłodniczych zmniejsza straty Z agregatów chłodniczych korzystają przede wszystkim zawodowi kierowcy i firmy transportowe. W ich samochodach ogromną rolę odgrywa temperatura zmniejszana przez agregaty. Kiedy są one sprawne, towar dociera na miejsce bez nadmiernego nagrzania. To ważne szczególnie podczas transportu produktów spożywczych czy leków, które mogą być niezdatne do dalszego rozprowadzania. Naprawa agregatów chłodniczych samochodowych pozwala uniknąć takich sytuacji. Zapewnia też bezpieczeństwo przy przewożeniu materiałów zmieniających objętość pod wpływem ciepła. Dzięki sprawnym agregatom chłodniczym wszystko, co znajdzie się na samochodzie, dociera do celu w nienaruszonym stanie. Thermo Cars to: Zapraszamy do współpracy Wynajem autochłodni – certyfikacja GDP/DPD oraz mapowanie przestrzeni ładunkowej według DIN 91323 Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie Dobrej Praktyki Dystrybucyjnej dotyczącej produktów leczniczych nakłada na przedsiębiorców, prowadzących obrót hurtowy tymi produktami, między innymi obowiązek mapowania temperatury przestrzeni ładunkowej pojazdów przeznaczonych do ich przewożenia. W naszym kraju brak jednak jednolitych wymagań dotyczących kwalifikowania i certyfikowania pojazdów do transportu leków. Jednostki wykonujące tego typu usługi ustalają własne kryteria postępowania, które nierzadko nie mają pokrycia w jakichkolwiek standardach technicznych lub metodach badawczych stosowanych przez kompetentne instytucje krajowe (np. Centralny Ośrodek Chłodnictwa COCH w Krakowie) i ujednolicenie postępowań krajowych w zakresie produkcji, badań i certyfikowania pojazdów do dystrybucji leków pozwala opublikowany przez PKN dokument PKN-DIN SPEC 91323:2019-08 „Pojazdy użytkowe o regulowanej temperaturze używane do dystrybucji produktów farmaceutycznych (dla ludzi lub do celów weterynaryjnych) — Wytyczne dotyczące kwalifikacji” w polskiej wersji językowej [2]. Wydanie dokumentu nastąpiło z inicjatywy i przy udziale Centralnego Ośrodka Chłodnictwa COCH w Krakowie. COCH jako członek Komitetu ds. chłodnictwa PKN i równocześnie jednostka naukowa uprawniona do badań i certyfikowania zarówno pojazdów chłodniczych w zakresie ATP jak i pojazdów do przewozu leków, już znacznie wcześniej wskazywał na trudności w kompletowaniu wymagań odnoszących się do warunków badań i certyfikowania pojazdów do transportu i dystrybucji produktów wrażliwych na zmiany temperatury, w szczególności leków i szczepionek [3].Niespełna kilka miesięcy po opublikowaniu dokumentu zmieniła się sytuacja epidemiczna na świecie co tym bardziej powinno zwrócić uwagę naszych krajowych instytucji zajmujących się nadzorem nad farmaceutykami na niezbyt jasne przepisy dotyczące ich transportowania. W niniejszym artkule starano się w jak najbardziej przystępny sposób przybliżyć treść dokumentu, który mógłby rozwiązać ten problem. KLASYFIKACJA POJAZDÓW Dokument przywiduje dwie podstawowe kategorie pojazdów, na podstawie których dobierane są warunki i procedury badawcze:Kategoria A – to samochody dostawcze (furgony)Kategoria B – to ciężarówki skrzyniowe, przyczepy, naczepy Każda z tych kategorii obejmuje pojazdy, których nadwozia posiadają:podobny kształt i przekroje poprzeczne;zbliżony zakres długości;taki sam rodzaj i jakość izolacji ścian komór;urządzenia chłodnicze i grzewcze tego samego typu;zachowane podobieństwo systemów i rozmieszczenia kanałów przepływu zawiera również wykaz dokumentów, które powinny zostać przedłożone w ramach kwalifikacji. WARUNKI BADAŃWymagania dotyczące systemów pomiaru temperatury Dla systemów pomiaru temperatury stosowanych do kwalifikacji pojazdów zgodnie z PKN-DIN SPEC 91323 obowiązuje limit błędu ≤ ± 0,5 K, kalibracji każdego z przyrządów należy dokonywać nie rzadziej niż raz na rok. Wymagane temperatury otoczenia (zewnętrzne)Zostały określone jako obwiązujące dla obszaru Niemiec, zamieszczono jednak zastrzeżenie, że wówczas gdy pojazdy będą użytkowane w innych rejonach, jako podstawę wyznaczenia tych temperatury należy przyjąć maksymalne i minimalne temperatury miejscowe. Informacja na temat temperatur na terenie Polski zawarta jest w Załącznik NA do PKN-DIN SPEC 91323. Wymagane temperatury w przestrzeni ładunkowej (wewnętrzne)Zakres temperatur wewnętrznych ustalany jest przez producentów leków. PKN-DIN SPEC 91323 prezentuje sześć takich możliwych zakresów, z zastrzeżeniem że mogą być stosowane inne zakresy temperatur niż określone w tabeli poniżej wynikające z odpowiednich wymagań jakościowych dotyczących towarów, które mają być transportowane zgodnie z zaleceniami klientaTabela 2. Temperatury wewnętrzne zalecane podczas badań zgodnie z PKN-DIN SPEC 91323:2019-08 [3] UWAGI:Przy minimalnej temperaturze zewnętrznej należy osiągnąć co najmniej górną natomiast dla maksymalnej co najmniej dolną granicę temperatury dla określonego zakresu temperatur użytkowe kategorii A i B powinny być badane co najmniej w jednym z zakresów temperatur. W przypadku pojazdów wielokomorowych doboru zakresów temperatur, badań i podziałów na strefy temperaturowe dokonuje się zgodnie z wytycznymi określonymi w PKN-DIN SPEC 91323. Rozmieszczenie punktów pomiaru temperatur zewnątrz nadwozia Temperatura na zewnątrz nadwozia powinna być mierzona co najmniej przez cztery czujniki rozmieszczonych w środku czterech największych zewnętrznych powierzchni komór (np. dach, podłoga, ściany boczne) w odległości 100 mm od ich przypadku samochodów dostawczych (pojazdów kategorii A) należy umieścić dodatkowy czujnik temperatury w kabinie kierowcy, w połowie wysokości jej tylnej ściany, w odległości 100mm od jej powierzchni. Rozmieszczenie punktów pomiaru temperatur wewnątrz komory ładunkowej Rozmieszczeniu punktów pomiarowych uzależnione jest od wymiarów komór ładunkowych. Komory pojazdów kategorii A i B są traktowane oddzielnie i w każdej z tych kategorii komory zostały podzielone na dwie grupy w zależności od długości ich przestrzeni czujników pomiarowych schematycznie przedstawiono na (Rys. 1 do 4). PROCEDURA BADAŃBadania powinny być przeprowadzane przy określonych prędkościach obrotowych urządzenia chłodniczego lub grzewczego w zależności od rodzaju napędu tych urządzeń, tj. dla napędu niezależnego od silnika pojazdu oraz napędu realizowanego bezpośrednio lub pośrednio przez silnik spalinowy pojazduPrędkości biegu jałowego i średnie prędkości robocze określane są zgodnie z DIN EN 16440-1:2015-05W trakcie badań rejestrowane są następujące parametry: temperatury wewnętrzne i zewnętrzne, nastawy temperatur zadanych na sterowniku oraz czas chłodzenia, prędkość obrotowa, czas osiągnięcia temperatury nastawy badania pojazdu w warunkach letnich, zimowych (sprawdzenie systemu chłodniczego i grzewczego) oraz symulację zakłóceń i awarii. 1. Badanie pojazdu w warunkach letnich – tryb chłodzenia Przygotowanie pojazdu do badańPojazd z otwartymi drzwiami komory ładunkowej i wyposażonego w kompletny system pomiaru temperatur umieszczany jest w komorze badawczej i wystawiany na działanie temperatury zewnętrznej, przykładowo +38°C, w celu wyrównania z tą temperaturą temperatury ścian badanej wyrównania temperatur powinien wynosić co najmniej 6 wyrównaniu temperatur drzwi nadwozia są zamykane i uruchomiane jest urządzenie chłodnicze z właściwą nastawą temperatury, jest to początek fazy Faza chłodzenia Zostaje ona zakończona gdy wskazania wszystkich czujników pomiarowych temperatury wewnętrznej znajdują się w wymaganym zakresie temperatur. II Stan ustalony i odszranianie Kontynuacja poprzedniej fazy, trwająca co najmniej 2 h w zakresie sterowanym regulatorem temperatury. Jeśli badanie przeprowadzane jest dla temperatur przewozu z zakresu 2 co 8 °C lub niższych to po 2 h badań należy przeprowadzić proces odszraniania, po zakończeniu którego należy kontynuować badanie przez kolejne 2hIII Symulacja zakłóceń i awariiPo zakończeniu fazy II badania przeprowadzany jest test wpływu otwarcia drzwi nadwozia oraz symulacja awarii Badanie pojazdu w warunkach zimowych – tryb grzewczy Przygotowanie pojazdu do badańWygląda analogicznie jak dla warunków letnich, z tym że temperatura zewnętrzna odpowiada warunkom zimowy (np. jest to -20°C)Po wyrównaniu temperatur drzwi nadwozia są zamykane i uruchomiane jest urządzenie grzewcze z właściwą nastawą temperatury, jest to początek fazy Faza nagrzewaniaZostaje ona zakończona gdy wskazania wszystkich czujników pomiarowych temperatury wewnętrznej znajdują się w wymaganym zakresie temperatur. II Stan ustalony Kontynuacja poprzedniej fazy, trwająca co najmniej 2 h w zakresie sterowanym regulatorem temperaturyIII Symulacja zakłóceń i awariiSymulacje przeprowadza się analogicznie jak dla warunków letnich. KRYTERIA OCENY WYNIKÓW BADAŃ – Badanie w trybie chłodzenia / nagrzewania Wyniki jest pozytywy jeśli w okresie końcowych 2 godzin stanu ustalonego, temperatury we wszystkich punktach pomiaru mieszczą się w wymaganym zakresie. – Symulacja zakłóceń i awarii urządzeń Wyniki badań symulacji zakłóceń uznaje się za pozytywne, jeśli po ponownym uruchomieniu urządzenia zostaną przywrócone temperatury wewnątrz nadwozia osiągnięte podczas stanu ustalonego. Nie ma kryteriów akceptacji wyników testów symulacji awarii, jednakże informacje te są bardzo pomocne i zalecane przy planowaniu środków zabezpieczających ładunek w przypadku wystąpienia takiej sytuacji. PODSUMOWANIEWykorzystanie prezentowanego w artykule dokumentu jest pomocne we wprowadzeniu i stosowaniu ujednoliconych kryteriów badań i certyfikacji środków transportu przez różne laboratoria badawcze i jednostki certyfikujące. Umożliwia uznawanie przez jednostkę certyfikującą badań egzemplarza wzorcowego, w przypadku wnioskowania przez producenta o certyfikację produkowanych przez niego seryjnie identycznych środków mogą być także przydatne w procesie projektowania specjalistycznych środków transportu dla transportu leków. Spełnienie wymagań zawartych w przedmiotowej Specyfikacji ułatwi producentom i użytkownikom środków transportu produktów farmaceutycznych uzyskanie certyfikatu Good Distribution Practices (GDP) powszechnie uznawanego w krajach naszego kontynentu [3]Certyfikacja dobrych praktyk dystrybucji (GDP) wymaga, aby osoby mające do czynienia z produktami farmaceutycznymi spełniały rygorystyczne normy Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w zakresie bezpieczeństwa i ochrony. Chociaż certyfikacja GDP nie jest wymogiem globalnym, unijne firmy farmaceutyczne i ich partnerzy logistyczni muszą przestrzegać przepisów certyfikacji Dobrej Praktyki Dystrybucyjnej (ang. Good Distribution Practices – GDP), wdrożony w COCH, określa warunki niezbędne do uzyskania stosownego certyfikatu (EU GDP) dla środków transportu (pojazdów) przeznaczonych do przewozu i przechowywania produktów wrażliwych (produktów wrażliwych na temperaturę), w tym leków, na zgodność z wymaganiami dokumentu normatywnego – Wymagania dotyczące Dobrej Praktyki Dystrybucyjnej w odniesieniu do środków transportu produktów wrażliwych transportowanych w kontrolowanej/regulowanej certyfikatu (EU GDP) dla określonego typu/modelu środka transportu (pojazdu) przeznaczonego do przewozu i przechowywania produktów wrażliwych jest dostępne każdemu producentowi/dostawcy, który zapewnia stabilne warunki organizacyjno-techniczne do produkcji/dostarczania wymienionych środków transportu o określonych parametrach potwierdzonych stosownymi może być wydany dla środka transportu (pojazdu), który posiada aktualny certyfikat ATP i spełnia wymagania ww. dokumentu w zakresie określonym przez producenta/dostawce we wniosku o Ośrodek Chłodnictwa „COCH” w Krakowie jako jedyny w Polscejest akredytowaną jednostką certyfikującą wyroby, środki transportu produktów wrażliwych transportowanych w kontrolowanej/regulowanej temperaturze (akredytacja Polskiego Centrum Akredytacji nr AC 036), spełniającą wymagania normy PN-EN ISO/IEC 17065. posiada laboratorium akredytowane w zakresie m. in. na badań zgodnie z normą PKN-DIN SPEC 91323:2019-08 (akredytacja Polskiego Centrum Akredytacji nr AB 308), spełniającą wymagania normy PN-EN ISO/IEC 17025Wykonujemy badania rozkładu temperatur (tzw. mapowanie) wnętrza izolowanych cieplnie nadwozi z zainstalowanym agregatem chłodniczym lub chłodniczo-grzewczym, dla środków transportu jedno- lub wielokomorowych, dla okresu zimowego i letniego. Na podstawie badania określony zostaje rozkład temperatur (mapa temperatur) wewnątrz środka transportu (wraz z identyfikacją miejsc o minimalnej i maksymalnej temperaturze) oraz porównanie uzyskanych średnich wyników pomiarów temperatury z temperaturami odczytanymi przez czujniki będące na wyposażeniu środka transportu. W Tabeli 3 zamieszczono przykładowy program badań. Dysponujemy komorami badawczymi z możliwością symulacji warunków letnich i zimowych w bardzo szerokim zakresie oraz profesjonalnym sprzętem pomiarowym. Wymiary komór pozwalają na przeprowadzanie badań wszelkiego rodzaju nadwozi (naczepy, przyczepy, samochody, furgony, cysterny itp.)Podstawowe dane techniczne jednej z komór badawczych:Wymiary geometryczne: długość 22m, wysokość 5m, szerokość 4m;Zakres regulacji temperatury: od -30°C do +55°C;Zakres regulacji wilgotności względnej: od 20% do 100%;Zakres regulacji prędkości powietrza: od 0 m/s do 5 m/sLaboratorium zgodnie z ustaleniami z klientem wykonuje również inne nietypowe badania ramach dostępnych możliwości życzenie klienta istnieje możliwość modyfikacji programu badań, np. wydłużenie czasu badania, umieszczenie dodatkowych czujników temperatury, symulacja dodatkowych awarii, badanie nadwozia z załadunkiem, badanie nadwozia przy różnych ustawieniach ściany/ścian działowych także badania rozkładu temperatur w komorach stacjonarnych. LITERATURAROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 13 marca 2015 r. w sprawie wymagań Dobrej Praktyki Dystrybucyjnej DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 19 marca 2015 r. Poz. 381PKN-DIN SPEC 91323:2019-08 PKN WarszawaWarczak W., Szczepański B., Bednarczyk L., Niedojadło D. Kurcz L., Środki transportu o regulowanej temperaturze przeznaczone do dystrybucji produktów farmaceutycznych – wymagania wg PKN-DIN SPEC 91323, Chłodnictwo, nr 1, 2020 dostęp Certyfikacji PR-06. Certyfikacja Dobrych Praktyk Dystrybucyjnych w odniesieniu do środków transportu produktów wrażliwych transportowanych w kontrolowanej/regulowanej temperaturze. COCH Kraków, SPEC 91323: 2016-03 BEUTH VERLAG GmbH, 10772 Berlin Artykuł przygotowali:mgr inż. Dorota Niedojadło +48 667 600 635mgr inż. Bogdan Szczepański +48 503 021 131laboratorium@ certyfikacja@

obowiązkowa kontrola szczelności układów chłodniczych